Er werd lange tijd gedacht dat neuromyelitis optica (NMO) – of ziekte van Devic – een speciale vorm was van MS. De voorbije decennia is echter duidelijk geworden dat het wel degelijk over een aparte aandoening gaat. Patiënten met NMO hebben opflakkeringen die zich typisch presenteren als een ontsteking van de (beide) oogzenuwen en/of ter hoogte van het bovenste deel van het ruggenmerg. Letsels in de hersenen komen minder frequent voor. De symptomen van een opflakkering zijn meestal ernstiger dan bij MS en vaak is het herstel ook minder goed. Een progressieve ziektefase werd vooralsnog niet beschreven. NMO komt frequenter voor in niet-blanke populaties. Ook hier zijn er meer vrouwelijke dan mannelijke patiënten.

Bij de meerderheid van de patiënten met NMO (ongeveer 70%) kunnen specifieke en rechtstreeks ziekteverwekkende antilichamen (gericht tegen aquaporine-4; seropositief) worden teruggevonden in het bloed. Sommige van hen ontwikkelen echter een ziektebeeld dat minder typisch is dan wat hierboven beschreven staat. Daarom wordt momenteel eerder de term NMO-spectrum aandoeningen gebruikt. Een deel van seronegatieve patiënten draagt antilichamen in het bloed die gericht zijn tegen een ander doelwit, met name het myelin-oligodendrocyte glycoproteïne (MOG). De ontwikkeling van onze kennis over dit soort aandoeningen bevindt zich momenteel nog in het beginstadium.

Ter preventie van nieuwe opflakkeringen krijgen patiënten met NMO quasi altijd medicatie die de werking van het immuunsysteem onderdrukt; bijvoorbeeld rituximab (Mabthera®) of azathioprine (Imuran®). De komst van meer specifieke middelen tegen deze aandoening wordt verwacht in de toekomst. Zonder behandeling is de herhalingskans zeer groot met hoog risico op blijvende invaliditeit. Klassieke onderhoudsbehandelingen voor MS zijn niet werkzaam bij NMO en soms zelfs schadelijk. Een zo goed mogelijk diagnostisch onderscheid tussen beide aandoeningen is dus zeer belangrijk.

Auteur: Dienst Neurologie - Neurologen en verpleegkundig experts
Laatste aanpassing: 22-6-2022